KOOPERATİF HABERLER

ESNAF VE SANATKÂRIN SORUNLARI TARTIŞILDI

VİDEO HABER

          Anadolu Basın Yayın Birliği Bilecik Şubesi Sivil Toplum Kuruluşu Başkanları ile toplantılarına devam ediyor. Bu ayki toplantı konuğu Bilecik Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Halit Gölcan ve yönetim kurulu üyeleri oldu. Esnaf ve Sanatkarın sorunlarını dile getiren Gölcan sorunların çözülmesi için ilgili bakanlara dosya hazırlayıp verdiklerini dile getirdi.

          Anadolu Basın Yayın Birliği’nin bu yılki ilk konuğu Bilecik Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Özünlü olmuştu. Ardından Bozüyük Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Habip Esel davet edildi. Ancak Habip Esel’in davet edilmesine rağmen konuya duyarsız kalması Bozüyük Ticaret ve Sanayi Odasının basınla paylaşacağı herhangi bir dert ve sıkıntılarının olmadığı kanaati oluşmasının ardından Bilecik Esnaf ve Sanatkarlar Odası yönetimi ile toplantılar devam etti.

         Bilecik Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Halita Gölcan sorunları sıralarken şöyle dedi: “ BAĞKUR ve SSK primlerinin yüksek olması; Sosyal Güvenlik Destek Primi’nin kesilmesi; vergi oranlarının KDV, ÖTV gibi yüksek olması; belediye harçlarının yüksek olması; piyasalarda para girişinin olmaması; devletle ilgili bürokrasinin fazla olması; imalat yapan esnafımızın doğalgaz, elektrik, su, hammadde giderlerinin yüksek olması; nakliyeci esnafımızın vergi ücretlerinin yüksek olması; maddi sıkıntılardan K Belgelerini almayan şoför esnafımız bulunmakta, bu belge ücretlerinin alınmaması; belediyelerin ticaret yapmaması; şehir içi taşıma ücret tarifelerinin odalarımızdan alınarak belediyelere verilmesi; tatil günleri açma ruhsatlarından ücret alınması; ustalık belgeleri sorunları nedeniyle üye kaybetmemiz maddi açıdan güçsüz olmamız, esnafa hizmet edemememiz başlıca sorunlarımız olup, sorunların çözülmesi diye bakanlarımıza dosyamızı verdik.”

        Bilecik Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Hali Gölcan ile röportajımız şöyle:

       ABYB Bilecik Şube Başkanı Şadi ERDAL: “Çok muhterem oda başkanlarımız, Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanımız ve basın mensubu arkadaşlar hepiniz, Anadolu Basın Yayın Birliği Başkanı Şadi Erdal olarak hoş geldiniz diyorum.

        Bildiğiniz gibi geçen yılda bürokratlarla ayda bir basın toplantısı yapmıştık. Bu senede sivil toplum kuruluşları ile basın yoluyla arkadaşların sıkıntılarını dile getirmek istedik. Bundan evvel ilk defa Bilecik’teki Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı ile görüşme yaptık. 2.’sini Bozüyük Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı ile yapacaktık; az sonra bir açıklama yapacağım bu hususta. Şimdi Bilecik Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı arkadaşlarımızla görüşeceğiz. Kendilerinin sorunları varsa, sıkıntılarını basın yoluyla dile getirmeye gayret edeceğiz. Şimdi geçen ay Bozüyük Ticaret ve Sanayi Odası Başkanıyla görüşme yapacaktık. Kendisine defalarca telefonla ulaştıkta ama malesef gereken ilgiyi görmedik ve o husustaki açıklamamız şöyle; Anadolu Basın Yayın Birliği olarak uzun süreden beri devam ettirdiğimiz halkımızın önderleri konumundaki sivil toplum örgütleri başkanları ile yaptığımız görüşmeler çerçevesinde Bozüyük Ticaret ve Sanayi Odası Başkanını davet ettiğimiz ve defalarca görüştüğümüz halde toplantı davetimize duyarsız kalmıştır. Arkadaşımızla telefonla görüştük. Sadece gün ve saat konusunda gerekli hassasiyeti göstermedi arkadaşımız. Birliğimizin amacı basın yoluyla kurumların sıkıntılarını ilgililere duyurmaktır. Bozüyük Ticaret ve Sanayi Odası Başkanının bu tavrı karşısında Bozüyüklü sanayici ve iş adamlarımızın basınla paylaşacakları herhangi bir dert ve sıkıntıları olmadığı kanaati oluşmaktadır. Kamuoyunun bilgisine sunuyoruz ve şimdi Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı arkadaşımızın esnafın ne gibi sıkıntıları olup olmadığını anlatmasını istiyoruz. Buyurun Başkanım.”

         Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Halit Gölcan: “Teşekkür ediyorum. Öncelikle sizlere hoş geldiniz diyorum. Burası bir aile ocağı esnaf teşkilatının. Burada benim odalar birliği yönetimi arkadaşlarım mevcut. Ben birazdan onları tanıtacağım. Onların adına ve esnafım adına bizim sorunlarımızı dinlemeye geldiğiniz için ben hepinize şükranlarımı sunuyorum. Arkadaşlarımı tanıtayım; İbrahim Kayacık Bozüyük Esnaf Odası Başkanı, Fevzi Şen Gölpazarı Esnaf Odası Başkanı, Mehmet Polat Pazaryeri Şoförler Odası Başkanı, Ahmet Ünal Bozüyük Şoförler Odası Başkanı, Aydın Yıldız Osmaneli Esnaf Odası Başkanı, bizimde yönetimimiz bu arkadaşlarla Bilecik’te beraber esnafın sorunlarını çözmeye çalışıyoruz. Ben kısaca odamız hakkında bir bilgi vermek istiyorum sizlere. Şimdi bizim 13 tane ilçeler dâhil odamız mevcut. Bu odalarımızdan 4 tanesi merkezde. Bilecik Giyim ve Mefruşat Odası, Giyim Yiyecek ve İçecekler Odası, Şoförler Odası, ayrıca Maden İşleri Odası. Bizim odalarımız karma odalar. Mesela Ayakkabıcılar Odası, Terziler Odası, Elektrikçiler Odası gibi böyle odalarımız yok. Üye sayımız az olduğu için karma odalar mevcut. Toplamda 13 odamız mevcut. Her ilçede sadece Söğüt hariç Şoförler ve Esnaf Odası mevcut. Bu odaların tümü birliğimizin bünyesinde bizle beraber esnafımız ile ilgili çalışmalar yapıyoruz. Şimdi ben size oda mevcudumu söyleyeyim. Toplam olarak 6440 tane yıl sonuna göre faal üyemiz var. Bunlardan 2880 tane esnafımız Bilecik’te ikamet etmekte, 2059 tanesi Bozüyük’te, 489 tanesi Gölpazarı’nda, 643 tanesi Osmaneli’nde, 447 tanesi Söğüt’te faaliyet göstermektedir.

         Şimdi 5362 sayılı kanuna göre odamızdaki üyelerimiz nedir, onları size anlatayım. İster gezici ister sabit bir mekanda bulunan esnaf ve sanatkar ile taciz sanayici diye belirlenen koordinasyon kurumlarının belirlediği esnaf ve sanatkarlar meslek kollarında dahil olup ekonomik faaliyetlerin sermayesi ile birlikte bedenin çalışmasına dayandıran ve kazancına tacir veya sermayesi niteliğinde kazandırmayacak miktarda olan basit usulde işletme defteri tutan meslek sahibi kişilere esnaf ve sanatkar deniliyor.

        Bizim odalarımızın sıkıntılarını dile getireceğim. Şimdi 4 tane Sanayi ve Ticaret Bakanımız değişti. Bunlardan 3 tanesi Bilecik’imize ziyarete geldiler. Bilecik’imize ziyarete geldiklerinde Sanayi ve Ticaret Odasında geniş kapsamlı bir toplantı yapıldı. Bu toplantıda ben odalarımızın ve esnafımızın sorunlarını orada konuştum, bakanlarımızla. Kendilerine ve bakanlıklarına birer dosya olarak sorunlarımızı ilettim. Ben kısaca isterseniz o konuda size bilgi vereyim. Birinci olarak Zafer Çağlayan Bey geldi. Ali Çoşkun Bey geldi. Nihat Ergün Bey geldi. Ben sorunlarımızı kendilerine ilettim. Dedim ki ;

        1-3308 Sayılı Meslek Eğitimi Kanunu çeşitli açılardan güncelliğini yitirmiş bulunmaktadır. Kanun Mesleki Eğitim’de yaşanan gelişmeler doğrultusunda güncelleşmesi gerekmektedir. 5174 sayılı Kanunda ustalık belgesi aranmayacağına ilişkin hüküm hem esnaf teşkilatına hem de mesleki eğitim sistemine zarar vermektedir.

       2-Çıraklık eğitimde talebin giderek azaldığı görülmekte 8 yıllık eğitim bu sisteme zarar vermektedir. Odalarımız maddi sıkıntılar nedeniyle çıraklık eğitimde yeterince ilgi gösterememektedir. Odalarımızın güçlenmesi için üyelerimiz defter tasdiklerinin odalarımızca yapılması, kayıt esnasında alınan ücretlerin başka kurumlara aktarılmaması gerekmektedir. 5362 Sayılı Kanunun 68. Maddesinde 3308 Sayılı Meslek Eğitimi Kanunu kapsamına alınan il ve mesleklerine faaliyette bulunacak esnaf ve sanatkârlardan sicile kayıt sırasında meslek dalı ile ilgili olarak belge istenir ve Sanayi Odaları’na gitme mecburiyetinde değil denilmekte bu durumda olan esnafımız Ticaret ve Sanayi Odaları’ndan geri dönememektedir. Esnaf ve sanatkârlarımızın 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu Yapı Kooperatifi ve bir çok kooperatifler gibi bu kapsamdan çıkarılıp kendi özünde bir kanunla yerini almalıdır.

        Şimdi bu sorunlarımızı söyledik. Ayrıca BAĞKUR ve SSK primlerinin yüksek olması; Sosyal Güvenlik Destek Primi’nin kesilmesi; vergi oranlarının KDV, ÖTV gibi yüksek olması; belediye harçlarının yüksek olması; piyasalarda para girişinin olmaması; devletle ilgili bürokrasinin fazla olması; imalat yapan esnafımızın doğalgaz, elektrik, su, hammadde giderlerinin yüksek olması; nakliyeci esnafımızın vergi ücretlerinin yüksek olması; maddi sıkıntılardan K Belgelerini almayan şoför esnafımız bulunmakta, bu belge ücretlerinin alınmaması; belediyelerin ticaret yapmaması; şehir içi taşıma ücret tarifelerinin odalarımızdan alınarak belediyelere verilmesi; tatil günleri açma ruhsatlarından ücret alınması; ustalık belgeleri sorunları nedeniyle üye kaybetmemiz maddi açıdan güçsüz olmamız, esnafa hizmet edemememiz başlıca sorunlarımız olup, sorunların çözülmesi diye bakanlarımıza dosyamızı verdik.

       ‘Şimdi bunlar nelerdir?’ diye şimdi bize soracaksınız. Şimdi 5174 Sayılı Ticaret Kanunu var. Ticaret Odaları’nın kanunları var. Bizimde 5362 Sayılı Esnaf kanunumuz var. Şimdi bize bir kişi esnaf olacağım diye kaydolmaya geldiğinde bizden ustalık belgesini alabilmesi için ilkokul mezunları 12 yıl kursa gidecek. Ortaokul mezunları 8 yıl kursa gidecek. Lise mezunları 4 yıl kursa gidecek. Üniversite mezunları da 1 yıl kursa gidecek. O kursu bitirdikten sonra imtihana girecek ustalık belgesini alacak. Biz bu kişiyi esnaf olarak kaydedeceğiz. Ama ticaret odalarında bu aranmıyor. Bu bizim kurumumuzu sıkıntıya sokuyor. Şimdi köyde bir bakkal dükkanı, bir kahve veyahut köyde ne vardır başka bir berber vardır. Buraya geldiğinde ustalık belgesi yoksa biz bunu kaydedemiyoruz. Diyoruz ki Ticaret Odası’na gideceksin. Gidiyor, Ticaret Odası’na kayboluyor. Köyün nüfusu zaten kaç kişidir. En fazla 300 kişidir, 100 kişidir. Şimdi bu sistemin mutlaka değişmesi lazım. Eğer bu adamın sanatı varsa sanatkârsa bu adamı ilkokul mezunuysa 12 yıl kursa gönderme. Bunu bir imtihan yap, bizim odalarımıza kaydolsun bunlar. Biz bunları kaydedemiyoruz. Burada hem bizim sıkıntımız var odaya kaydolma ücret açısından hem de onların Ticaret Odasına giderlerse birinci sınıf defter tutma mecburiyetinde. Birinci sınıf defter tutanlarında muhasebe ücretleri herhalde tahmin ediyorum 150 liradan aylık 500 lira civarında ödemesi lazım. Ama bizde basit usullü defter tutacak bunlar. Muhasebe ücretleri yıllık en fazla 60 lira civarında. Yıllık, aylık değil yani.

        Bunun dışında taşeronlarımız var, müteahhitlerimiz var, buraya kayıtlı. Bunlar bir araya gelecekler, diyorlar ki eski Bayındırlık Müdürlüğü şuan da Şehircilik Müdürlüğü oldu. Siz diyorlar Ticaret Odasına kaydolacaksınız. Sizin belgeleriniz geçerli değil. Hâlbuki bizim 5362 Sayılı 13. Maddeli kanunumuzda 5174 Sayılı Kanunda Ticaret Odası’nda ne uygulanırsa sende ihaleye girebilirsin diye bizim kanunumuzda yer almakta. Böyle olduğu halde biz bu hakkımızı alamamaktayız. Taşeron üyelerimizin çoğu Ticaret Odası’na kayıt olmakta.”

        ERDAL: “Başkanım bu uygulama kanunsuz oluyor. Bunu yapan hangi müessese, hangi resmi daire?”

        GÖLCAN: “Biz gerekli girişimlerde bulunduk. Artık gerekli girişimlerden ne gelir bilemiyorum. Şimdi 10 yılda ticaret hayatında köklü değişiklikler oldu. Bu değişiklikler başında hipermarketler; gıda, mobilya, elektronik gibi pazarda etkin noktayı giderek geçmişte bu güç kollarında çalışan sanayici ve esnafımız tasfiye edilmek zorunda kalmıştır. Sınırlı sermayesi girişimcilik yapan ailesiyle birlikte çalışan devlete yük olmadığı gibi vergi ödeyen istihdam yaratan bu kesimlerin pazardaki payları giderek azalmış pek çoğu iş yerini kapatmak zorunda kalmıştır. Ulaştırma esnafı; tüketici, kamyoncu, minibüsçü, otobüsçü her artan mazot, benzim fiyatları karşısında çaresiz bir vaziyettedir. Şoför esnafı ve ulaştırmacılık sektörü 41 tane belge K1, C1, G1, D1, D4 serece ve 41 tane belge ulaştırma Bakanlığı ve Karayolları yetkili kurumları tarafından verilmekte. Taşımacılık sektörü alt yapısında ciddi bir sıkıntı vardır. Şoför esnafımızın devlet bürokrasisinde karar almak yerine onların önerilerini alarak, sıkıntılarını çözmesi lazımdır. Bizimde bu konularda görüşlerimiz alınmalıdır. Ama maalesef bizim görüşlerimiz alınmadan bu uygulamaları yapıyorlar. Bir kamyoncu esnafı bu K1 Belgesi’ni alabilmek için 14 bin lira para veriyor. Bizim esnafımız, küçük esnafımızın kamyonu 14 bin lira etmiyor. Adam zaten mazot parasını ödemekte zorlanıyor.

         Bunun dışında diyelim ki K Belgesi’ni aldı. 14 bin lira para verdi. Antalya’ya buradan bir ev eşyası sardı. Trafik baktı ‘tamam senin K1 belgen var, sana ceza kesmiyorum’ dedi. Fakat gelirken dönüş yükü alacak, ne yükleyecek sebze olur veyahut meyve olur. Sebze yükledi, diyecek ki sebze için bu K belgesi geçmiyor. Başka belge var, o belgeyi alman lazım deyim ya o yükü boşalttıracak ve o belgeyi almak zorunda bırakacak. Bunların düzelmesi lazım. Biliyorsunuz taşımacılık sektöründe uluslar arası şirketler mazot, benzin indiriminden yararlanıyorlar. Gemileri olanlar gemi ticaretinde yük taşıyanlar yararlanıyorlar. Ama bizim sürücü esnafımız mazot indiriminden benzin indiriminden yararlanamıyor. Görüyorsunuz her gün benzine, mazota zam geliyor. Kamyoncumuzun cebinde mazot parası yok, kredi kartları ile mazot alıyor, işine öyle gidiyor. Karşıdan yük alamadığı zaman ancak götürdüğü şey sermayesine yetmiyor.

        Değerli arkadaşlarım biz bir araştırma yaptık esnafımızla ilgili. Bunu da daha önce bakanlarımıza verdik, dosyalarımıza koyduk. Ben isim vermeden buradan arkadaşlarımızın söylediklerini sizlere aktarıcam. Bir kaynakçı arkadaşımız demiş ki; ‘Para dönmüyor, işler azaldı. Vergi ve Bağkur ödemekte zorlanıyoruz. Kredilerimizi ödemekte güçlük çekiyoruz. Ana sermaye erimekte.’

       Bir marangoz arkadaşımıza gittik. ‘İmalat değil, tamir yapıyoruz. Alacaklılar geri gelmiyor. Dükkan kirasını ödemekte zorlanıyorum. ‘

       Tornacı arkadaşımız; ‘İş yok, millet kredi kartlarından tükendi.’

       Lokantacı arkadaşımız; ‘İş yok, para yok, ödemelerde zorluk çekiyoruz. ‘

      Lastik tamircisi bir arkadaşımız; ‘İş yok, para yok, piyasalarda yaprak kımıldamıyor. Siftah yapmadan dükkânlarımızı kapatıyoruz. Emekli maaşım yetmediği gibi, kesintileri de arttırıyorlar. Toptancılara ödemelerimizi yapamıyoruz. ’

       Gene bir arkadaşımız oto karuselci ; ‘Her geçen seneyi zorla kapatıyoruz. İşler yok denecek kadar azaldı. Sermayem eridi. Ödemeleri yapamıyorum. Bunların üzerine daha ne söyleyeyim ki? Küçük esnaf ve sanatkâr bitmiş durumda.’

       Kaportacı arkadaşımız; ‘ Herkesin söylediği gibi iş yok, dükkâna giren müşteri sayısı çok azaldı. Elektrik ve diğer giderler çok arttı. Bırakın ödemeleri evimize ekmek götürmekte zorlanıyoruz.’

      Sebzeci arkadaşımız; ‘Maliyetler çok arttı. Kredilerimizi geriye zor ödüyoruz. Müşteri azaldı. Her geçen seneyi arar olduk. Geleceğimizi karanlık görüyorum.’

       Ben arkadaşların isimleriyle beraber daha önceki bakanlarımıza bu konularımızı ilettim. Ama bir çözüm bulunamadı. Şimdi bundan önce 14 Şubat’ta Ankara’da TESK yönetim kurumunda toplantımız vardı. Bende her ay 82 birlik başkanıyla beraber Ankara’da toplantılara katılıyoruz. Bende ilimin sorunlarını orada dile getiriyorum. Oraya da şimdi yeni bağlandığımız Gümrük ve Sanayi Bakanlığımız Hayati Yazıcı Bey, bizi ziyarete geldi. Ondan sonra bir toplantı yaptık. Bu toplantıda sorunlarımızı genel başkanımız kendilerine iletti. Biz de dilimizin döndüğü kadar, kendilerine söyledik. İlimizin sorunlarını dile getirdik. Kendisi bu sorunlarımızı düzelteceğine hatta şuanda esnaflarla ilgili, sizin sorunlarınızla ilgili bir taslak hazırladık. Bu taslak üzerinde bu ay sizleri çağırıp görüşlerinizi alacağım dedi. İnşallah bizim sorunlarımız düzelir. Bizde sorunlarımızın düzelmesini istiyoruz.

       Odalarımızda da esnafımızda da hepimiz de bir sıkıntı mevcut. Bu ülke hepimizin ve ben düzelir diye ümit ediyorum.

       Biliyorsunuz Esnaf Kefalet Kooperatiflerimiz var bizim. Bu Esnaf Kefalet Kooperatifleri’nde şuan da 25 bin liraya kadar %6’la yıllık kredi vermekteyiz, yani faizi %6 .

        Merkezimizde ilçelerle birlikte altı tane Esnaf Kefalet Kooperatifimiz var. Biz Bilecik merkez olarak 382 tane ortağımıza 7 bin 628 bin lira yıl sonu itibariyle kredi kullandırdık. İnşallah bu yıl sonu itibariyle 10 bin lirayı hedefliyoruz esnafımıza. Tabi bunlarda da sıkıntılarımız oluyor, geri dönüşlerde. Esnafımızı icraya vermemeye çalışıyoruz. Esnafımızı kollamaya çalışıyoruz. Onların sıkıntılarını dertlerini çözmeye çalışıyoruz. Tabi herkes kredi alamıyor. Bunların siciline bakılıyor. Şimdi Biz istiyoruz ki esnafın sorunları çözülsün.

       Esnafın sorunları nasıl çözülür? Şimdi esnaflık yapan arkadaşlarımızdan %17 oranında destekleme primi kesiliyor, emekli olanlardan. Emekli olan zaten kaç lira maaş alıyor. Ben emekliyim 700 lira civarında maaş alıyorum. En yüksek o zaman 12’ydi. 12’den ben emekli oldum. 700 lira maaş alıyorum, benden %17 benden destekleme kesiliyor. 600 lira alan var, 500 lira alan var. Bunların kesilmemesi lazım. Ancak kesilmesi gereken başka yerden memurluktan emekli olmuş, başka bir işten esnaflık yapmayan emekli olmuş bunlardan kesilmesi lazım. Biz mesleğimizi yapıyoruz. Mesleğini yapan kişilerden kesilmemesi lazım.

       Yurt dışından çok kalitesiz mallar geliyor, Çin malları geliyor. Bizim Türkiye’de fabrikalarımızın yaptığı malların kalitesini tutmuyor. Fakat ucuz olduğu için halkımızın cebinde alacak yeteri kadar para olmadığından bu ucuz eşyalara itibar ediliyor. Bunlar çok satılıyor. Ne oluyor bu sırada bizim kaliteli mal çıkaran fabrikalarımız kapanma noktasına geliyor. Burada çalışan işçilerimiz azalıyor. Bunlarda bize işçilerimizin maaş alamaması, işçilerimizin askeri ücret üzerinde ücret alamaması esnafımızı etkiliyor. Bunun dışında esnafımızın dışında büyük AVM’ler açılıyor. İlimize her mahalleye A101’ler, çarşı içerisine Migros’lar açıldı. Mahalle bakkalımız kalmadı. Esnaf ve sanatkârımız; el emeğiyle uğraşan esnafımızda nasibini aldı. Günden güne esnafımız erimekte. Acilen inşallah bir çare bulunması lazım. Beni dinlediğiniz için teşekkür ederim. Sorularınıza cevap vereceğim."

kaynak:sakarya web tv